keep still!

to last; (o rozmowie, wymianie) to go on; ( nie ulegać) perf; wy- to persist

* * *

1. (= zajmować określony czas) last, take; jak długo to będzie trwać? how long is it going to take?; nic nie trwa wiecznie nothing is eternal.

2. (= pozostawać, czuwać) remain, stay, keep (on); trwać w bezruchu/milczeniu keep still/silent; trwać na posterunku remain at one's post; trwać przy swoim zdaniu stick to one's opinion.

3. (= istnieć nadal, nie zmieniać się) persist, continue, remain, endure.

- poruszać ważkie problemy to bring up a. raise important issues

- twój list mnie poruszył your letter moved me

- był do głębi poruszony tym widokiem he was deeply moved by the sight

- poruszyć kogoś do żywego to cut sb to the quick

- poruszyć głową/rękami/ustami to move one’s head/arms/lips

- wiatr poruszył firanką the curtain moved in the wind

- poruszył się przez sen he moved in his sleep

- flaga poruszała się lekko na wietrze the flag moved slightly in the breeze

- nie poruszać się to keep still, to remain motionless

- trzymać dziecko na rękach to hold a baby in one’s arms

- trzymała szklankę w ręku she was holding a glass in her hand

- chłopak trzymał dziewczynę za rękę the boy was holding the girl by the hand

- trzymać kogoś w areszcie to keep sb in custody; Wojsk. to keep sb in detention

- trzymali go w niewoli przez dwa tygodnie they held him prisoner for two weeks

- trzymać psa na smyczy to lead a dog on a leash

- choroba trzymała ją w łóżku przen. her illness kept her in bed

- trzymał ręce do góry he held his hands up

- trzymał ręce w kieszeni he had his hands in his pockets

- trzymaj głowę prosto! hold your head up!

- trzymać książki na półkach to keep books on the shelves

- ryby i mięsa nie można długo trzymać w lodówce fish and meat can’t be kept long in the fridge

- trzymać pieniądze w kasie to keep money in the till

- trzymać kogoś na diecie to keep sb on a diet

- trzymać straż to stand on a. to mount guard

- trzymać pieczę to have charge a. custody (nad czymś of sth)

- trzymać lokatorów/uczniów to take (in) lodgers/students

- trzymać się z daleka to keep away (od kogoś from sb)

- trzymać się prawej strony to keep to the right

- mimo siedemdziesiątki dobrze się trzymał although he was 70, he was in good shape

- on się wciąż dobrze trzyma he’s still going strong

- trzymaj się (ciepło)! take care!

- mimo zmartwień trzymał się dzielnie despite all his troubles he managed to bear up

- nie rozpaczaj, trzymaj się! don’t give up!

- załoga twierdzy trzymała się dzielnie przez dwa tygodnie the men in the stronghold held out bravely for two weeks

- stary zamek trzyma się mocno the old lock is still in one piece

- kozice trzymają się skalistych zboczy the chamois’ favourite haunts are rocky slopes

- trzymać się litery prawa to adhere to the letter of the law

- trzymać się przepisów to follow the rules

- ceny towarów trzymają się bez zmian the prices of the goods have remained the same

- w ubiegłym roku zima trzymała się długo last year winter lasted a long time, last year it was a long winter

■ trzymać ciepło/wilgoć [materiał, substancja] to retain warmth/moisture

- trzymać gębę a. dziób a. pysk na kłódkę pot. to keep one’s mouth shut

- trzymać język za zębami to hold one’s tongue

- trzymać kciuki za kogoś to keep one’s fingers crossed for sb

- trzymać nerwy na wodzy to hold one’s anger in check

- trzymać się przy życiu to stay alive

- myśl o dziecku trzymała ją przy życiu the thought of her child kept her going

- trzymać kogoś krótko to keep a tight reign on sb

- trzymać coś pod kluczem to keep sth under lock and key

- trzymać kogoś pod pantoflem to henpeck sb

- trzymać się matczynej spódnicy to be tied to one’s mother’s apron strings

- trzymać się z dala a. z daleka od kogoś to keep away from sb

- trzymać kogoś na dystans to keep sb at arm’s length

- trzymać kogoś za słowo to hold sb to his/her word

- trzymać się na słowo honoru to hold together, but only just

- pieniądze się go/jej nie trzymają he/she never seems to have enough money; he’s/she’s always in the red pot.

- żarty się ciebie trzymają you must be joking

- trzymać z kimś a. trzymać czyjąś stronę to side with sb

- trzymać dwie sroki a. kilka srok za ogon przysł. to have many a. other irons in the fire

* * *

pl. ocz- Nom. -y Gen. -u Ins. - ami l. - yma

1. ( narząd wzroku) eye, optic (arch.); piwne/brązowe/niebieskie oczy hazel/brown/blue eyes; podbite oko black eye, shiner, mouse; bystre oko sharp l. keen eye; mieć bystre oko be sharp l. keen eyed l. eyesighted; zaczerwienione oko reddish eye; kocie oczy ( na drodze) cat's eyes; kocie oko min. cat's eye; tygrysie oko min. tiger's eye; dno oka anat. eyegrounds, fundus of the eye; oko cyklonu meteor. bull's eye, the eye of the storm; sokole oko eagle eye; maślane oczy filmy eyes; wprawne oko practiced eye; w mgnieniu oka in a blink of an eye, in a twinkling, in a flash l. crack; na pierwszy rzut oka at first glance; coś widać na pierwszy rzut oka sth can be seen at first glance; bez zmrużenia oka without batting an eye; na moich oczach before l. under my eyes, in front of my very eyes; słabnąć l. niknąć w oczach ( o człowieku) be fading away, be wasting away; ale masz oko! good eye!; cieszący oko easy on the eye; cieszyć oko please the eye; klapki na oczach blinders, tunnel vision; klapki na oczy ( konia) blinders; Br. blinkers; w moich oczach to jest nic niewarte it's not worth a penny in my eyes l. to my mind; z zamkniętymi oczami with one's eyes closed; pożerać kogoś oczami devour sb with one's eyes; patrzeć na coś krzywym okiem frown upon sth, look askance at sth; być komuś solą w oku be a thorn in sb's side l. flesh, be the stone in sb's shoe; (szkolić się) pod okiem instruktora (train) under the supervision of the instructor; ciemno, choć oko wykol the night is inky black; rzucać się w oczy stick out a mile, stick out like a sore thumb; spędza mi to sen z oczu I can't get it out of my mind; czytam w twoich oczach, że... I can see l. read it in your eyes that...; dobrze ci z oczu patrzy you have a kind look in your eyes; iść, gdzie oczy poniosą go and never look back, walk and don't look back; jak okiem sięgnąć as far as the eye can see; mieć oczy wokół głowy have eyes at the back of one's head; zrobiło mi się ciemno przed oczami I was seeing spots before my eyes; mam to na oku I'm keeping a (sharp) eye on it; mieć coś na oku (np. o pracy) set sights on sth; mam babcię ciągle przed oczyma I can still see grandma before my eyes; miej oczy i uszy otwarte! keep your eyes and ears open!; powiedzieć l. wygarnąć komuś prawdę w oczy tell sb the truth to his/her face, speak the truth to sb's face; wspominać kogoś/coś z łezką w oku think softly l. affectionately l. nostalgically about sb/sth, think about sb/sth with affection; mydlić komuś oczy pull the wool over sb's eyes, throw dust in sb's eyes; nawet nie mrugnął okiem he didn't flicker an eyelid; nie mogłem od niej oderwać oczu I couldn't take my eyes off her; nie mogę spojrzeć jej w oczy I can't look her in the eye/face; mieć oko na coś keep one's eyes open l. peeled l. skinned for sth; nie spuszczaj z oka dzieci keep your eye on the children, keep a close eye l. watch on the children; podbić komuś oko give sb a black eye l. a shiner; własnym oczom nie wierzę! I can't believe my eyes!; nie zmrużyłem oka I didn't sleep a wink; otworzyć szeroko oczy open one's eyes wide; widzieć kątem oka see sth out of the corner of one's eye; strzec kogoś/czegoś jak oka w głowie keep a close eye on sb/sth; rzut oka na coś glimpse at sth; kiedy ty wreszcie przejrzysz na oczy? when will you finally take the blinds off?; przewracać oczami turn up l. roll one's eyes; robić do kogoś perskie oko give sb the eye, give sb a glad eye, make eyes at sb; kłamać w żywe oczy lie through one's teeth, lie in one's throat; na piękne oczy on trust; w cztery oczy in private; rozmawiać z kimś w cztery oczy talk heart to heart to sb, talk eye to eye; rzuć na to okiem have l. take a look l. glance at it, please; cast an eye over it, please; gołym okiem with the naked eye; stanąć z kimś oko w oko stand face to face with sb, confront sb eyeball to eyeball; stracić kogoś z oczu lose sight of sb; spuścić oczy lower one's eyes, cast one's eyes down; spojrzeć prawdzie w oczy face the truth; wake up and smell the coffee; see things for what they really are; świecić oczami za kogoś blush for sb, take the rap; widzieć coś gołym okiem see sth with the naked eye; widzieć coś na własne oczy see sth with one's own eyes; widzieć coś oczami duszy see sth in one's mind's eyes; wpaść komuś w oko catch sb's fancy l. eye, take l. tickle l. catch sb's fancy; zamknąć oczy close one's eyes, breathe one's last; przymykać na coś oczy turn a blind eye to sth; zejdź mi z oczu! get out of my sight!; oczy mi się kleją I have heavy eyes l. eyelids; pi razy oko sth in the neighborhood of, more or less; pasuje to jak pięść do oka it's like a square peg in a round hole; oczy wychodzą mu na wierzch ( ze zdziwienia) his eyes popped out; oko ci zbieleje it'll leave you open-mouthed; kruk krukowi oka nie wykole crows don't pick crows' eyes; dog does not eat dog; oko za oko, ząb za ząb an eye for an eye and a tooth for a tooth; pańskie oko konia tuczy the eye of the master does more work than both his hands; prawda w oczy kole the greater the truth, the greater the libel; strach ma wielkie oczy fear has big eyes; czego oko nie widzi, tego sercu nie żal what the eye doesn't see, the heart doesn't grieve over; what the eye sees not, the heart craves not.

2. pl. oka Gen. ok (= coś jak oko) eye; ( w rosole) eye; pawie oko peacock's eye, ocellus, eyespot.

3. ( w sieci rybackiej) mesh.

4. żegl. ( wachta) watch, lookout.

5. żegl. ( pętla na linie) eye-splice, loop.

- był tak słaby, że nie mógł utrzymać łyżki w dłoni he was so weak that he couldn’t even hold a spoon

- most nie utrzymał ciężaru samochodów i zawalił się the bridge collapsed under the weight of the cars

- utrzymać w rękach wyrywającego się psa to hold back the struggling dog

- pilot z trudem mógł utrzymać ster the pilot could barely hold on to the controls

- mimo skandalu utrzymał ministerialne stanowisko despite the scandal he kept his ministerial position

- kobiety robią wiele, aby zdobyć mężczyznę i utrzymać go przy sobie women will do a lot to get a man and keep him

- utrzymywać kochankę to keep a mistress

- do końca wyścigu utrzymał przewagę he held on to his lead until the end of the race

- mimo rozwodu z następcą tronu, księżna utrzymała swój tytuł despite divorcing the crown prince, the princess retained her title

- dzięki regularnej grze w tenisa utrzymał sprawność fizyczną do końca życia playing tennis regularly kept him in good shape all his life

- starał się jak najdłużej utrzymać z nią kontakt wzrokowy he tried to maintain eye contact with her for as long as possible

- utrzymać konia w dobrej formie to keep a horse in good condition

- utrzymać się na powierzchni wody to stay a. to remain afloat

- owoce na drzewie utrzymały się długo there was fruit on the tree for a long time

- utrzymać się na stanowisku to remain in a position

- zrobi wszystko, byle tylko utrzymać się przy władzy he’ll do anything just to stay in power

- zwyczaj niedzielnych spacerów utrzymał się do dziś the custom of taking Sunday walks is still popular today

- jest coraz cieplej, śnieg się nie utrzyma it’s getting warmer and warmer, the snow won’t last

- jeśli pogoda się utrzyma przez kilka dni, wkrótce zaczną kwitnąć drzewa if the weather holds for a few days the trees will start blossoming

- utrzymuje się z pracy jako sprzątaczka she earns her living as a cleaning lady

- z takiej marnej pensji się nie utrzymam I can’t support myself on such a low salary

- utrzymywać się z pracy/pensji/posady/emerytury to live off one’s work/salary/job/pension

■ dobrze/źle utrzymany in good/bad condition

- udało się utrzymać go przy życiu they managed to keep him alive

- wiersz jest utrzymany w formie sonetu the poem follows the form of a sonnet

- ten utwór muzyczny jest utrzymany w radosnym nastroju this piece of music is joyful in tone

- jego list był utrzymany w bardzo chłodnym tonie his letter was very cold in tone

* * *

- dzę -dzisz

1. (= nie stać, nie leżeć) sit (przy l. wokół czegoś at l. around sth); (= nie wstawać z miejsca) remain seated; ( o ptakach) perch ( na czymś on sth); (na grzędzie, drucie) roost; ( o zwierzęciu) sit, sit l. rest on its haunches; siedzieć na jajach ( o drobiu) sit on eggs; siedzieć do późnej nocy sit up ( till late); siedzieć po turecku sit cross-legged; siedzieć komuś na kolanach sit on sb's lap; siedzieć na dwóch stołkach przen. straddle the fence; siedzieć bezczynnie sit on one's hands; siedzieć z założonymi rękami (= nic nie robić) sit on one's hands, twiddle one's thumbs; siedzieć jak na szpilkach be on pins and needles; siedzieć cicho be l. keep quiet, keep a low profile; siedzieć cicho jak mysz pod miotłą be as quiet as a mouse; siedzieć cicho jak trusia lie low; siedź cicho! be l. keep quiet!; siedź spokojnie! sit still!; siedzieć u szczytu stołu sit at the head of a table; siedzieć w kucki squat; siedzieć w pierwszym rzędzie sit in the front row; siedzieć na pieniądzach roll l. wade in money; siedzieć z przodu ( obok kierowcy) sit in the front; siedzieć na beczce prochu przen. (= być l. znaleźć się w bardzo niebezpiecznej sytuacji) be sitting on a powder keg; siedzieć komuś na ogonie (= ścigać drugi samochód trzymając się go bardzo blisko) tailgate.

2. pot. (= przebywać) stay, remain; nie siedź długo don't be long; siedzieć za długo ( o gościu) overstay l. outstay one's welcome; siedzieć w domu stay l. be at home; siedziałem tam jak na tureckim kazaniu it was all Greek to me, I didn't get a word of it; siedzieć pod pantoflem be henpecked; siedzieć u kogoś w kieszeni przen. (= być od kogoś zależnym finansowo) be financially dependent on sb; siedzieć w długach (po uszy) be in debt up to one's eyeballs; siedzieć komuś na głowie przen. live off sb, inflict o.s. on sb.

3. pot. (= mieszkać) live.

4. pot. (= zajmować się czymś) do, work; (= być zaabsorbowanym) be engrossed; siedzieć w komisji sit on a committee; siedzieć nad czymś (np. nad pracą) work on sth; siedzieć w czymś przen. know sth inside out.

5. pot. ( w więzieniu) do time.

6. pot. (= tkwić) sit; gwóźdź dobrze siedzi the nail sits tight.

7. szkoln. (= powtarzać rok) repeat.

- wciąż się uczysz? you’re still studying?

- moja siostra wciąż mieszka z rodzicami my sister still lives with our parents

- wciąż leje it’s still pouring

- sypiemy mąkę do jajek, wciąż mieszając add the flour to the eggs, stirring continuously

- on wciąż do mnie dzwoni he keeps calling me

* * *

* * *

still; on ją wciąż kocha he still loves her; wciąż coś robić keep (on) doing sth; wciąż pada it's still raining.

- radio nie działało, chociaż baterie były dobre the radio wasn’t working even though the batteries were still good

- mieć dobre zdrowie a. cieszyć się dobrym zdrowiem to be healthy a. in good health

- to dobry środek na przeziębienie it’s a good remedy for colds

- pochodzić z dobrej rodziny a. z dobrego domu to come from a good family

- dobre dziecko a good a. well-behaved child

- dobre maniery a. obyczaje good manners

- liczą się dobre maniery good manners count

- ze względu na dobre obyczaje sprawie nie nadano rozgłosu to spare (any) embarrassment the case was hushed up

- w dobrym stylu in good style

- przynoszenie gospodyni kwiatów wciąż jest w dobrym stylu a. tonie it’s still good form to give the hostess flowers

- dobry gust a. smak good taste

- w dobrym guście [ubiór, makijaż, wnętrze] in good taste

- zmierzać ku dobremu to be going a. heading in the right direction

- wszystkiego dobrego all the best

- wszystkiego najlepszego best wishes

- wszystkiego najlepszego z okazji a. w dniu urodzin Happy Birthday!

- wszystkiego dobrego/najlepszego z okazji świąt (Bożego Narodzenia) Merry a. Happy Christmas!

- wszystkiego dobrego/najlepszego z okazji Nowego Roku Happy New Year!

- surowe warzywa i owoce są dobre dla zdrowia raw fruit and vegetables are good for your health

- zrobić coś dobrego dla kogoś to do sb a good turn

- zmiana na lepsze a change for the better

- zmienić się na lepsze to change for the better

- nie martw się, teraz wszystko zmieni się na lepsze don’t worry, everything will get better a. improve from now on

- wyjść komuś/czemuś na dobre to do sb/sth good

- nie okazywał strachu, co zwykle wychodziło mu na dobre he never showed any fear, which usually paid off

- zmiana pracy nie wyszła mu na dobre changing jobs didn’t do him any good

- nic dobrego z tego nie wyjdzie a. nie będzie no good will come (out) of it

- nie wróżyć nic dobrego to not augur well

- mina ojca nie wróżyła nic dobrego the expression on father’s face didn’t augur well

- nie wróżył sobie nic dobrego po tej rozmowie he didn’t expect anything good to come out of the talk

- w najlepszym razie a. wypadku at best

- wełna/drewno w dobrym/najlepszym gatunku the good/best quality wool/timber

- dobry gatunek wina good wine

- to nie jest dobry/najlepszy moment it’s not a good time/the most suitable moment

- jest teraz dobry czas na żniwa this is a good time for the harvest

- każdy pretekst jest dobry any excuse will do

- może to będzie dobre zamiast młotka? maybe this will do instead of a hammer?

- gorączka spadła, to dobry znak his/her temperature’s gone down, that’s a good sign

- dobre chęci a. zamiary good intentions

- mimo najlepszych chęci, nie udało mi się tego zrobić try as I might, I couldn’t do it

- mieć dobre serce to be kind-hearted

- był dobry dla zwierząt he was good to animals

- bądź tak dobry i podaj mi książkę would you (be so kind as to) pass me that book?

- zasługiwać na lepsze traktowanie to deserve better (treatment)

- dobrym traktowaniem zdobędziesz ich zaufanie you’ll gain their confidence by treating them well

- radzę ci po dobremu – oddaj pieniądze I’m telling you for your own good – give back the money

- poszukać sobie lepszego fachu to look for a better trade a. profession

- dobry lekarz/nauczyciel a good doctor/teacher

- być dobrym z francuskiego to be good at French

- być lepszym z matematyki niż z historii to be better at maths than history

- być dobrym w tenisie/siatkówce to be good at tennis/volleyball

- być dobrym w swoim fachu to be good at one’s job a. trade

- dobre oceny good marks

- cieszyć się dobrą sławą to have a good reputation

- przedstawić a. ukazać kogoś/coś w dobrym/w najlepszym świetle to show a. present sb/sth in the best light

- znać swoje dobre strony to know one’s strengths

- dać się poznać od dobrej/najlepszej strony to reveal a. show one’s good side/one’s finest qualities

- ta tenisistka ma dobre notowania this tennis player has a high rating

- mam ochotę na coś dobrego I feel like something (really) tasty

- ocena dobra/bardzo dobra B/A

- dyplom z oceną bardzo dobrą a first class degree

- czekał na nią dobrą godzinę he waited for her for a good hour

- schudł dobre pięć kilo he’s lost a good five kilos

- świat nie dzieli się na dobrych i złych the world isn’t just made up of the good and the bad

- tłumaczyć komuś coś jak komu dobremu pot. to explain sth to sb very patiently

- tłumaczyłam jak komu dobremu, a on swoje I explained to him as best (as) I could, but it was no use a. it didn’t make any difference

- bardzo dobry Szkol. grade A

- obraca się teraz w lepszym towarzystwie he keeps better company nowadays

- lepszy z niego cwaniak he’s a real sly one a. real crafty bugger pot.

- zakochał się w niej na dobre he really fell for her

- zachmurzyło się a. niebo zachmurzyło się na dobre it’s really clouded over

- rozpadało się na dobre it’s really coming down

- zacząć się bawić w najlepsze to get into the swing of things

- kłamać w najlepsze to lie through one’s teeth

- dobra, dobra, nie wciskaj kitu yeah, yeah, tell it to the marines pot.

- dobra nasza a. dobra jest good for us

■ na dobre i na złe Relig. for better and for worse

- być z kimś na dobre i na złe to stick with sb through thick and thin

- dobre a. dobry sobie! iron. that’s a good one, I like that!

- dość tego dobrego! pot. that’s enough (of that)

- nic dobrego good-for-nothing

- być już dobrym a. pod dobrą datą pot. to be well oiled pot., to be far gone pot.

- iść a. walczyć z kimś o lepsze to compete a. vie with sb

- być w najlepszych rękach to be well looked after

- przenieść się do lepszego świata książk. to go the way of all flesh książk.

- dobremu wszędzie dobrze przysł. a good man is always a happy man

- lepsze jest wrogiem dobrego przysł. the best is the enemy of the good przysł.

- wszystko dobre, co się dobrze kończy przysł. all’s well that ends well przysł.

* * *

( ocena) ≈B

* * *

lepszy

1. (= wysokiej jakości, prawidłowy, pozytywny, sprawny, smaczny, skuteczny, korzystny) good; (= uprzejmy) good, kind ( dla kogoś to sb).

2. dobra godzina a good hour, the better part of an hour, at least an hour; nie było go dobrą godzinę he was out for at least an hour.

3. ( w zwrotach grzecznościowych) bądź tak dobry i... be so good l. kind and..., be a dear and...; dzień dobry! good morning!; dobry wieczór! good evening!; (życzę ci) wszystkiego dobrego l. najlepszego (I wish you) all the best.

4. ( w innych zwrotach) brać l. przyjmować coś za dobrą monetę take sth at face value; być dobrej myśli hope for the best; (być) na dobrej drodze (do czegoś) (be) on the royal road (to sth); być pod dobrą opieką be in good hands, be well taken care of; być z kimś w dobrej komitywie be well in with sb; (być) w dobrych rękach (be) in safe hands; dać komuś dobrą nauczkę teach sb a lesson; dobra opinia good opinion, reputability; dobra partia ( do małżeństwa) good catch; dobra robota fine job; dobra strona good point, strength, advantage ( czegoś of sth); dobra wola goodwill; dobra wróżba good l. happy omen, good sign; dobra wróżka fairy godmother; dobre imię good name, reputability, respectability; dobre maniery l. obyczaje good l. proper manners, social graces; dobry humor l. nastrój good humor, good l. high spirits; dobry interes good deal; dobry obyczaj good custom; dobry omen good l. happy omen; dobry znak good sign; Dobry Pasterz rel. the Good Shepherd; dobrymi chęciami piekło wybrukowane the road to hell is paved with good intentions; dostać dobrą nauczkę learn a lesson; dostać się w dobre ręce end up in good hands; gest dobrej woli goodwill gesture; mieć dobrą prasę have a good press; mieć/utrzymywać dobrą kondycję be/keep l. stay fit, be/keep l. stay in good shape; mieć dobre oko (do czegoś) have a good eye (for sth); mieć dobre oczy have good l. strong eyes; mieć dobrego nosa (do czegoś) have a good nose (for sth); na dobrą sprawę come to think of it, in fact; na dobre for good; na dobre i na złe for better or (for) worse; na frasunek dobry trunek przest. today's wine I drink today, tomorrow's sorrow I bear tomorrow; he that loves wine wants no woes; nic dobrego (z tego nie wyjdzie l. będzie) nothing good (will come out of this); przedstawiać kogoś/coś w dobrym świetle show sb/sth in a good l. favorable light; stare dobre czasy good old days; urodzić się pod dobrą gwiazdą be born under a lucky star; w dobrej wierze in good faith; wykazać się dobrą wolą show goodwill; zrobić dobre wrażenie make a good impression.

szkoln. ( ocena) B; dobry plus l. z plusem B plus, B+; bardzo dobry A.

- duch zamordowanego rycerza the ghost of a murdered knight

- historie o duchach ghost stories

- wywoływać duchy to conjure up ghosts a. spirits

- bać się duchów to be frightened of ghosts

- wierzyć w duchy to believe in ghosts a. spirits

- w duchy wierzysz!iron. you must be joking, are you kidding?

- duchy przodków ghosts of ancestors

- dobre/opiekuńcze duchy good/tutelary spirits

- duch Boży Bibl. the spirit of God

- duch nieczysty Bibl. unclean spirit

- zły duch evil spirit także przen.

- on jest twoim złym duchem he’s a bad influence on you

- ubodzy duchem Bibl. the poor in spirit

- oddać ducha (Bogu)książk. to die

- wyzionąć ducha pot. to give up the ghost

- upał był taki, że mało ducha nie wyzionąłem a. że myślałem, że ducha wyzionępot. it was so hot I thought I was going to drop dead a. give up the ghost on the spot pot.

- leżeć bez ducha to lie (as if) lifeless

- paść bez ducha to collapse

- wolny/niespokojny duch a free spirit

- przymioty czyjegoś ducha the attributes of sb’s spirit

- pogoda ducha cheerfulness

- być pokarmem dla ducha to be good for the soul

- w duchu [wierzyć, sądzić, uważać] in one’s heart of hearts

- śmiać się w duchu to laugh up one’s sleeve

- w głębi ducha in one’s heart of hearts

- nieobecny duchem miles away przen.

- młody duchem young at heart

- osoba małego/wielkiego ducha a narrow-minded/a generous-spirited person

- podnieść kogoś na duchu to raise sb’s spirits

- tracić ducha a. upadać na duchu to lose heart

- jest mi raźniej na duchu my spirits have risen

- jest im ciężko na duchu they are in low spirits, their spirits have sunk

- duch współpracy/wspólnoty team/community spirit

- mieć w sobie ducha przekory to be a contradictory soul

- okazywać ducha walki/współzawodnictwa to show a fighting/competitive spirit

- robić coś w duchu optymizmu/pokory/przebaczenia to do sth in a spirit of optimism/humility/forgiveness

- w duchu społecznym/patriotycznym in a public-spirited/patriotic way

- człowiek wielkiego/małego ducha a faint-hearted/courageous person a. individual

- okazać hart ducha to show spirit

- złamać czyjegoś ducha to break sb’s spirit

- tracić ducha to lose spirit a. heart

- upadać na duchu to become dispirited

- nabrać ducha to recover one’s courage

- duch liberalizmu/chrześcijański liberal/Christian spirit

- duch czasu the spirit of the times a. age

- iść z duchem czasu to move with the times

- w duchu lat 60. in the spirit of the 1960s

- przestrzegać ducha prawa/umowy to be in the spirit of the law/agreement

- złamano ducha ustawy the law has been broken in spirit

- przekład nie oddaje ducha oryginału the translation is not true to the original a. is not in the spirit of the original

- □ Duch Święty Relig. the Holy Spirit a. Ghost

■ co duch a. duchem przest. instanter przest.; with all speed

- wszelki duch (Pana Boga chwali) as I live and breathe!

- ani żywego ducha not a soul

- nowy duch wstąpił w a. ożywił kogoś sb has taken heart

* * *

spirit; ( zjawa) nom pl; -y ghost

* * *

1. (= wnętrze człowieka) spirit, soul, mind; okazać hart ducha demonstrate l. display l. show fortitude; spokój ducha ease l. peace of mind; w skrytości ducha secretly, deep inside one's mind l. heart; w duchu inwardly; w głębi ducha secretly, inwardly; jesteś jeszcze młody duchem you're still young at heart, your mind is still young; teraz mi raźniej na duchu I am cheered l. heartened now; przebywać gdzieś (daleko) duchem be absent-minded, be engrossed in one's thoughts, seem to be far away.

2. fil., rel. soul, spirit, ghost; zły duch (= diabeł) devil, Satan; (= osoba) jinx, evil spirit l. genius; dobry duch good spirit; duchy opiekuńcze attendant spirits; oddać Bogu ducha give up the ghost; Bogu ducha winien as innocent as a (new-born) babe; wszelki duch Pana Boga chwali! God! You scared the living daylights out of me!; (God) bless my soul!; where the devil did you come from?!; nie było tam żywego ducha there wasn't a (living) soul there; wyzionąć ducha give up the ghost; upaść bez ducha fall lifeless, drop breathless; ledwie się duch w nim kołacze he is on his last legs; Duch Święty rel. the Holy Spirit l. Ghost.

3. (= zjawa) ghost, spirit; wywoływać duchy conjure (up) spirits, evoke spirits; zniknąć jak duch disappear like a ghost.

4. (= usposobienie) spirit; człowiek wielkiego ducha big-hearted person; niespokojny duch restless spirit; buntowniczy duch rebellious spirit.

5. (= nastrój) spirit, atmosphere, climate; spotkanie odbyło się w duchu pojednania meeting was held in a spirit l. an atmosphere of reconciliation; duch czasów spirit of the times; iść z duchem czasu keep up with the times; duch narodowy national spirit.

6. (= zapał) spirit; brak wam ducha! you're lacking spirit!; dodać komuś ducha walki hearten sb, get up sb's courage; podnieść kogoś na duchu cheer sb up, raise l. lift sb's spirits; nabrać ducha muster courage, be heartened; odebrać komuś ducha break sb's spirit, take the heart out of sb; nowy duch wstąpił we mnie I recovered my courage, I recovered my will to act; nie traćcie ducha don't lose heart; upadać na duchu lose heart.

- czy on nadal dobrze się uczy? is he still a good student?

- nadal nie mam od niej wiadomości I still haven’t heard from her

- niczego się nie dowiesz, jeśli nadal będziesz na mnie krzyczał you’ll learn nothing if you keep shouting at me

* * *

* * *

still; grać/mówić/żyć nadal play/talk/live on.

* * *

* * *

1. (= wyruszać) set off, start; ( o pojeździe) pull out; ruszać w drogę set off, begin a journey; co rusz every second, again and again; ruszać do ataku charge, attack; ruszać na kogoś/coś pounce on sb/sth; nie ruszaj się! freeze!; nie ruszaj się z miejsca! stay where you are!, stand still!; ruszyć z kopyta (= wystartować szybko) shoot, tear.

2. (= poruszać) move; nawet nie ruszył palcem he didn't even lift a finger; ruszyć sprawy z miejsca get things moving; rusz głową! use your head!; rusz tyłek! move your ass!; rusz się! get yourself moving!, get a move on!.

3. (= dotykać) touch; sumienie go ruszyło his conscience began to nag him; nie ruszaj tych spraw przen. you'd better keep out of this stuff; nie ruszaj tego! keep your hands off (this thing)!, don't touch it!.

4. pot. (= wywoływać emocje) move, touch; mnie to nie rusza I don't care.

5. (= zaczynać funkcjonować) start, be launched; ruszyliśmy z robotą w czerwcu we got off the ground in June.

1. (= wyruszać) set off, get moving.

2. (= posuwać się) get moving, be moving; coś się ruszyło (= coś się zaczęło dziać) things picked up; tu nie ma gdzie się ruszyć this place is so cramped.

3. (= być w ruchu) move, keep moving, be on the move; rusz się! get a move on!, get yourself moving!; nie ruszaj się! freeze!; ruszać się jak mucha w smole move at a snail's pace.

4. (= chwiać się) budge; ( o zębie) be loose.

- mieć daleko do pracy/szkoły to have a long way to go to work/school

- pozostać daleko w tyle to be left far behind

- to jeszcze daleko it’s a long way yet

- jak daleko jest (stąd) do dworca? how far is it (from here) to the railway station?

- mieszka daleko stąd/od centrum he lives a long way from here/from the town centre

- zostawił pogoń daleko za sobą he left his pursuers far behind

- gdzieś daleko rozbrzmiewały wystrzały shots could be heard somewhere in the distance

- daleko szukać tak dobrego pływaka you won’t find another swimmer like him in a long while, you’d go a long way to find another swimmer like him

- zapędzić a. posunąć się za daleko to go too far

- sprawy zaszły za daleko things have gone too far

- mówią, że zaszła daleko they say she’s gone far

- daleko temu do luksusu, do jakiego są przyzwyczajeni it’s a far cry from the luxury to which they are accustomed

- daleko mu do ciebie/do doskonałości he’s nowhere near you/perfect

- posunęli się daleko w badaniach they’ve made good progress in their research

- być daleko od spraw politycznych to take no interest in politics

- znajdować się daleko w klasyfikacji to come low down in the rankings

- daleko idące wpływy/skutki far-reaching impact/results

- daleko posunięta choroba an illness in its advanced stages

- jesteśmy daleko spokrewnieni we’re distantly related

- tak było zawsze, jak daleko sięgnę pamięcią it’s always been like that, as far back as I can remember

- do świąt jeszcze daleko Christmas is still a long way a. far off

- ma się daleko lepiej he feels far better

- mów dalej go on

- brawo, oby tak dalej well done, keep it up a. stick to it

- dalej, bierz się do roboty pot. come on, get moving pot.

- jutro, a najdalej pojutrze musimy jechać we’ll have to go away tomorrow or the day after, at the (very) latest

- trzymać się z daleka od kogoś/czegoś to keep away from sb/sth

- przyglądałem się jej z daleka I observed her from a distance

- przyjechali z daleka they came from far away a. from afar książk.

- z daleka słychać było dzwony the sound of bells a. some bells could be heard in the distance

■ i tak dalej and so on a. so forth, and so on and so forth

- nie dalej niż only

- rozmawiałem z nim nie dalej niż wczoraj I was talking to him only yesterday

- siedzieć przed lustrem/telewizorem to sit in front of a mirror/the TV

- usiądź przede mną sit in front of me

- zatrzymać się przed domem to stop before a. in front of a house

- uklęknąć przed kimś to kneel before a. in front of sb

- skłonić się przed kimś to bow to sb

- iść/patrzeć przed siebie to walk/look straight ahead

- skręć w lewo przed rondem turn left before the roundabout

- samochód podjechał przed kaplicę the car drove up to the chapel

- wyszedł przed bramę he came out in front of the gate; (w tym samym kierunku) szła z rękami wyciągniętymi przed siebie she walked with her arms stretched out in front of her

- pchała przed sobą wózek (spacerowy) she was pushing a pushchair (along)

- na liście moje nazwisko jest przed twoim my name is before yours on the list

- była przed nami w kolejce she was in front of us (in the queue)

- nie wpychaj się przed nas don’t push in in front of us

- sprawy publiczne stawiał przed innymi he put public affairs before everything else

- Rosjanie wysunęli się przed Holendrów the Russians moved ahead of the Dutch

- przed śniadaniem/świtem/wojną before breakfast/daybreak/the war

- przed południem in the morning

- V wiek przed naszą erą the fifth century before Christ a. BC

- przyszła przed dwunastą she came before twelve

- zdążył wrócić przed zamknięciem bramy he was back before the gate was closed

- kilka osób mówiło na ten temat przede mną several people spoke about it before me

- nie możesz podjąć tych pieniędzy przed upływem trzech miesięcy you can’t withdraw the money until a period of three months has elapsed

- najgorsze jest jeszcze przed nami the worst is yet a. still to come a. still before us

- przed czasem ahead of time a. schedule

- samolot przyleciał przed czasem the plane arrived ahead of schedule

- przed godziną/miesiącem/dwoma laty an hour/a month/two years before a. earlier a. ago

- przed laty years before a. earlier a. ago

- przed chwilą widziałam to na stole I saw it on the table a moment ago

- ochrona przed zimnem/słońcem protection against (the) cold/against sunlight

- schronienie przed deszczem shelter from a. against the rain

- strach przed kimś/czymś fear of sb/sth

- schować się przed słońcem/deszczem to shelter from the sun/rain

- ukryć coś przed kimś to hide sth from sb

- opędzać się przed komarami to beat off mosquitoes

- wystąpić przed pełną salą to appear in front of a. before a full house

- pochylić głowę przed kimś to bow to sb

- wyżalać się przed kimś to pour out one’s troubles a. one’s heart to sb

- niczego przede mną nie ukryjesz you can’t hide anything from me

- został postawiony przed Trybunałem Stanu he was brought before the State Tribunal

- przed sądem odbywa się sprawa o ustalenie ojcostwa a paternity case is in progress in court

* * *

1) ( miejsce) in front of

2) ( czas) before

3) ( w obronie przed)

4) ( wobec)

* * *

1. + Ins. ( miejsce) in front of, outside; przed kimś/czymś in front of sb/sth; spotkamy się przed bankiem I'll meet you outside the bank; stał przed domem he stood in front of the house; karetka jechała przed nami ambulance was going in front of us; ogródek przed domem front garden; prosto przed siebie straight ahead; stawić się przed (sądem, komisją itp.) appear before l. in front of.

2. ( moment) before, ahead of; przed południem before midday, in the morning, a.m., ante meridiem; przed końcem miesiąca by the end of the month; przed zapadnięciem zmroku before (it gets) dark; przed świętami before holidays; przed chwilą a while l. moment ago; przed czasem ahead of time, in good time; ( o porodzie) preterm; samolot przyleciał przed czasem plane arrived ahead of schedule; krótko przed shortly before; przed czterdziestką ( o wieku) on the right side of forty l. the hill, approaching forty; przed oczyma duszy in one's mind's eye.

3. ( okres) ago, before; przed trzema godzinami three hours ago; przed dwoma miesiącami two months ago; przed laty years ago; przed upływem tygodnia before the week is over; na długo przed czymś long before; coś nie ma przed sobą przyszłości there's no future in sth; przed Chrystusem before Christ, B.C., before the Christian l. Common Era.

4. ( obrona) against, from; uciekał przed policją he was fleeing from the police; bronił się przed ciosami napastnika he defended himself from his rival's blows; chronić kogoś przed czymś protect sb against sth, keep sb from sth; schronienie przed deszczem shelter from the rain; strach przed czymś fear of sth.

5. ( ocena) to, before; popisywał się przed dziewczyną he showed off to impress the girl; wyżaliła się przed przyjaciółką she complained to her (girl)friend; nic przede mną nie ukrywasz? you're not hiding anything from me, are you?

6. (= kolejność) before, above, previous to; przybiegł na metę przed faworytami he came to the finish line before the favorites, he finished before the favorites; dała jej pierwszeństwo przed innymi he gave her priority over the others; przede wszystkim first of all, first and foremost, above all; daleko przed kimś way ahead of sb; mam to jeszcze przed sobą ( w przyszłości) it's still ahead of me.

7. (= szacunek) to, before; chylić głowę przed autorytetem bow one's head to l. before sb; chylić czoła przed kimś take one's hat off to sb; być odpowiedzialnym przed kimś be responsible to sb; przed Bogiem before God.

8. + Acc. (= kierunek) before; wyjść przed dom go out; ciężarówka wysunęła się przede mnie truck passed me; patrzyć przed siebie look straight ahead; iść przed siebie walk straight on; roztoczył się przed nami piękny widok beautiful view opened before us; iść/jechać przed kimś go/drive before l. ahead of sb; być dopuszczonym przed czyjeś oblicze be admitted to sb's presence; przed obliczem in the presence; zanieść prośbę przed majestat króla present a request to the king.

* * *

stoję stoisz, stój

1. (= utrzymywać się w pionie) stand; stać na głowie stand on one's head; stanąć na głowie do a headstand; przen. bend l. lean over backwards; stanąć na rękach do a handstand; stać na palcach stand on tiptoe; stać prosto stand upright; stój, bo strzelam! freeze (or you're dead)! ledwie stoję ze zmęczenia I'm dead tired; stać! halt!

2. (w miejscu, bez ruchu) stand still; stać na warcie keep guard l. watch; stać w kolejce stand in a line; Br. stand in a queue; stać po coś ( w kolejce) line up for sth; Br. queue up for sth; stać za ladą stand behind the counter; stać na czele czegoś spearhead sth; stać nad kimś ( w hierarchii) be superior to sb; stać nad grobem przen. have one foot in the grave; stać ponad prawem stand above the law; stać na stanowisku, że... be of the opinion that...; stać nad przepaścią przen. be on the brink of ruin; stać na własnych nogach przen. stand on one's own (two) feet; stać pod znakiem zapytania (o losach, przyszłości) be on a knife edge; stać otworem be wide open; drzwi naszego domu zawsze stoją dla was otworem you're always welcome in our house; kariera stoi przed tobą otworem you've got a glamorous career ahead you; stać przy kimś murem przen. stand firmly behind sb; stać w gotowości stand ready; stać w miejscu (= nie ruszać się) stand still; (= nie rozwijać się) be at a standstill; stać w obliczu klęski face defeat; stać w ogniu be on fire; stać ramię w ramię stand shoulder to shoulder; dobrze/źle stać ( o interesach) be going well/badly; armia stoi pod bronią the army is under l. in arms; coś stoi na przeszkodzie sth stands in the way; kto za tym stoi? przen. who's behind it?; nie wiem, na czym stoję I don't know where I stand; umowa stoi you got a deal.

3. ( znajdować się) stand; kląć na czym świat stoi curse and swear; dom stał pod lasem the house stood on the edge of the forest; zboże stoi w polu corn stands l. is in the field.

4. (= nie działać) ( o fabryce) be at a standstill; mój zegarek stoi my watch has stopped.

5. pot. (= mieć wartość) be rated; jak stoi dzisiaj dolar/euro? what's the dollar/euro today?; stoi? pot. (o umowie, zakładzie) is it a deal?

6. (o sierści, włosach) bristle; obsc. ( o członku) be erect; włosy stały mu (dęba) na głowie his hair stood on end.

7. przest. (= kwaterować) be quartered.

8. nie stać mnie na kupno tego domu I can't afford to buy this house; stać mnie na taksówkę I can afford a taxi.

* * *

(= intelekt) mind, intellect, brain, intelligence; trzeźwy umysł clear l. cool head, wit; chory umysł twisted mind; przenikliwy umysł incisive mind; jasność umysłu lucidity; przytomność umysłu presence of mind; ciasnota umysłu narrowmindedness; zachować przytomność umysłu keep a level head; zachować trzeźwość umysłu keep one's wits about one; być zdrowym na umyśle be sane, be of sound mind; to wciąż zaprząta jego umysł it's still on his mind; chory na umyśle brain-sick, of unsound mind; słaby na umyśle feeble-minded, weak-minded; ogarniać coś umysłem encompass sth with one's mind; wysilać l. wytężać umysł beat one's brains out, think hard, exert one's mind; coś przerasta ludzki umysł the mind boggles at sth; odświeżyć umysł blow l. brush l. clear the cobwebs away; zasiać podejrzenia w czyimś umyśle plant a suspicion in sb's mind.

( człowiek) mind; otwarty umysł open mind; wpływowe umysły seminal minds; wielkie umysły epoki great minds of the day.

- mało kapował z tego, co się wokół niego działo he didn’t quite get what was going on around

- ona nic nie kapuje she just doesn’t get it

- do tej pory nie kapuje, że z nim jest tak krucho he still doesn’t get how much trouble he’s in

- kapujesz, o co mu chodzi? do you get what he’s driving at?

- bank splajtował, kapujesz? the bank went bust, get it? ⇒ skapować

- kapował na kolegów szefowi he kept ratting on his colleagues to the boss ⇒ zakapować

- kapuj na tamte drzwi, może będzie wychodził keep an eye on that door, maybe you’ll catch him leaving

- kapuj, czy nauczyciel nie idzie! see if the teacher’s coming

- mają dom na wsi they have a. own a house in the country

- miał po ojcu warsztat samochodowy he had a. owned a garage left to him by his father

- nasze muzeum ma dużą kolekcję impresjonistów our museum has (got) a large collection of Impressionist paintings

- mam dla ciebie prezent/tę książkę o kotach I’ve got a present/that book about cats for you

- miał wszystkiego dwie pary butów he only had two pairs of shoes

- ubrała się w to, co miała she put on what she had

- nie mam psa I don’t have a. I haven’t got a dog

- nie mamy ani telewizora, ani pralki we have neither a TV nor a washing machine

- wydawnictwo nie ma funduszy na zatrudnienie specjalisty the publishers can’t afford to employ a specialist

- nie mam nic do jedzenia I’ve got nothing to eat, I don’t have anything to eat

- czy oni mają namiot? have they got a tent?, do they have a tent?

- masz scyzoryk? have you got a penknife?

- czy ma pan bagaż? have you got any luggage?

- czy macie gaz? have you got gas?

- mieć coś przy sobie to have sth on one

- masz przy sobie jakieś drobne? have you got any change on you?

- gdzie masz klucze/moją książkę? what have you done with the keys/my book?

- gdzie masz rower? where’s your bike? pot.

- mieć na coś to have money for sth

- miałem tylko na jedno piwo I only had for one beer

- (on) ma na przyjemności, a nie ma na lekarza he has money to spend on pleasures, but he can’t afford a doctor

- nie miał na nowe buty, a co dopiero na samochód he couldn’t afford a pair of new shoes, let alone a car

- mieć za co coś zrobić to have enough money to do sth, to be able to afford to do sth

- nie mieli za co wyjechać na wakacje they didn’t have enough to go on holiday, they couldn’t afford to go on holiday

- nie mają z czego żyć they don’t have enough to live on

- jak masz na imię? what’s your name?

- mam na imię Maria my name’s Maria

- (on) ma na nazwisko Nowak his (sur)name is Nowak

- mieć coś na sobie to have sth on, to be wearing sth

- miał (na sobie) granatowy garnitur he had a blue suit on, he was wearing a blue suit

- na głowie miała kapelusz, na szyi biały szalik she had a hat on her head and a white scarf round her neck

- nie mieć nic na sobie (być gołym) to have nothing on

- mieć kogoś u siebie (gościć) to have sb staying with one

- od tygodnia mamy u siebie teściów we’ve had my in-laws (staying) with us for the past week

- jeśli Legia wygra, mam u ciebie piwo! you owe me a beer if Legia win(s)

- masz!/macie! (weź/weźcie) here!

- macie kanapki, jedzcie! here’s the sandwiches, eat up! pot.

- masz, włóż to na siebie! here, put this on!

- (a) masz! (zadając razy) take that!

- (a) masz za to, że kłamiesz, a masz, a masz! (and) take that for lying! and that! and that! pot.

- masz za swoje! (dobrze ci tak) serves you right!

- ma za swoje, że jest taki naiwny it serves him right for being so naive

- mamy teraz za swoje dobre serce! that’s the thanks we get for being nice a. for all our kindness!

- masz ci (los) a. masz tobie! blast (it)! pot., damn (it)! pot.

- masz ci los, zapomniałam parasola! blast, I’ve forgotten my umbrella!

- masz go/ją/ich! (wyrażające zaskoczenie) just look at him/her/them!

- masz go, jaki mądrala! look at him, Mr Clever Dick! GB pot.

- mieć dwadzieścia lat to be twenty (years old)

- ile ona ma lat? how old is she?

- mieć dwa metry wzrostu/wysokości to be two metres tall/high

- mieć sześć metrów głębokości/szerokości/długości to be six metres deep/wide/long

- pokój ma sześć metrów na pięć the room is six by five metres

- dom będzie miał siedem pięter the house will be seven storeys high a. will have seven storeys

- kilometr ma tysiąc metrów one kilometre is a thousand metres

- pokój ma dwa okna the room has two windows

- miał niebieskie oczy/siwe włosy he had blue eyes/grey hair

- miała dziurawe buty she had holes in her shoes

- kubek ma wyszczerbiony brzeg the mug’s rim is chipped

- miała męża Włocha/inżyniera her husband was Italian/an engineer

- mieć talent/cierpliwość/odwagę to have talent/patience/courage

- nie mieć talentu/cierpliwości/odwagi to lack talent/patience/courage

- mieć takt/rozsądek to be tactful/sensible

- mieć (swoje) wady i zalety to have one’s good and bad points

- zasłony mają kolor wiśni the curtains are cherry red in colour

- działka ma kształt prostokąta a. prostokątny the allotment is rectangular (in shape)

- jej perfumy miały słodkawy zapach/zapach konwalii her scent was sweet smelling/smelled of lily of the valley

- urodę miała po matce, a talent po ojcu her looks came from her mother and her talent from her father

- za całe umeblowanie pokój miał zdezelowany stół the only piece of furniture in the room was a rickety table

- mieć w sobie coś (być interesującym) to have a certain something

- on ma w sobie coś z dziecka/roztargnionego profesora there is something of the child/the absent-minded professor in a. about him

- nie mieć nic do czegoś to have nothing to do with sth

- jej wyjazd nie ma nic do naszych planów her going away has nothing to do with our plans

- marzenia mają to do siebie, że rzadko się spełniają the thing about dreams is that they rarely come true

- miała to do siebie, że zawsze się spóźniała the thing about her was that she was always late

- mieć gorączkę a. temperaturę to have a. be running a temperature

- mieć 39° gorączki to have a temperature of 39 degrees

- mieć złamaną nogę to have a broken leg

- mieć częste bóle głowy to have frequent headaches

- mieć pragnienie to be thirsty

- mieć dobry apetyt to have a good a. hearty appetite

- mieć wadę a. defekt to have a defect

- mieć gumę pot. (w samochodzie) to have a flat pot.

- mam nadzieję, że… I hope that…

- mieć ochotę coś zrobić to feel like doing sth

- miała ochotę płakać she felt like crying

- mieć przekonanie/pewność, że… to be convinced/sure a. certain that…

- mieć kogoś/czegoś dość a. dosyć to have had enough of sb/sth, to be fed up with sb/sth

- mam tego powyżej uszu a. po dziurki w nosie! pot. I’ve had it up to here! pot.

- mieć coś wypisane w oczach a. na czole a. na twarzy to have sth written all over one’s face

- miała winę wypisaną na twarzy she had guilt written all over her face

- to dziecko nie ma matki/ojca this boy/girl has no mother/father

- ona nie ma rodzeństwa she has no brothers or sisters

- ona będzie miała dziecko she’s going to have a. she’s expecting a baby

- miała z nim dwóch synów she had two sons by him

- miał za żonę piekielnicę his wife was a real she-devil a. spitfire

- nie miał do kogo zwrócić się o pomoc he had no-one to turn to for help

- mieć kogoś przy sobie a. obok siebie a. przy boku to have sb at one’s side

- mieć kogoś/coś na uwadze a. na względzie to have sb/sth in mind, to take sb/sth into consideration

- mieć z kimś porachunki to have a bone to pick with sb

- mieć kogoś/coś przeciwko sobie to have sb/sth against one

- miał przeciwko sobie opinię publiczną public opinion was against him

- mieć przyjemność/zaszczyt coś zrobić książk. to have the pleasure/honour to do a. of doing sth

- miałem zaszczyt poznać pańskich rodziców I had the honour of meeting your parents

- mam przyjemność przedstawić państwu naszego gościa I have the pleasure of introducing our guest

- z kim mam przyjemność? książk. to whom do I have the honour of speaking? książk., także iron.

- mieć coś/nie mieć nic przeciwko komuś/czemuś to have something/nothing against sb/sth

- mieć coś do kogoś pot. to have something against sb

- do ciebie nic nie mam I’ve got nothing against you

- mieć coś na kogoś to have the goods a. the dope on sb pot.

- niczego na mnie nie mają they’ve got nothing on me pot.

- mam z nią do pomówienia a. pogadania I need to have a (serious) talk with her

- mieć kogoś nad sobą to have sb above one

- kierownik ma nad sobą dyrektora, a dyrektor – zarząd the manager answers to the director and the director answers to the board

- mieć kogoś pod sobą to be in charge of sb

- (ona) ma pod sobą dwudziestu pracowników she’s in charge of a staff of twenty

- kapral miał pod sobą dziesięciu żołnierzy the corporal had ten men under his command a. under him

- mieć kogoś za sobą (być popieranym) to have sb behind one, to have sb’s backing

- mieli za sobą większość the majority was a. were behind them, they had the majority behind them

- mieć kogoś za głupca to take sb for a fool

- ich zachowanie mam za nieco naiwne I consider their behaviour rather naive

- za kogo pan mnie ma! who do you take me for!, who do you think I am!

- mieć w kimś rywala/sojusznika to have a rival/an ally in sb

- mieć kogoś pot. (być związanym z kimś) to have somebody, to be involved with somebody

- chwalił się, że miał je wszystkie pot. (odbył stosunek) he boasted of having had them all pot.

- płacą tak dużo, że mogą mieć każdego they pay so much they can take on a. hire anyone they like

- mam dobrą komunikację do pracy I’ve got good connections to work

- centrum miasta ma dobrą komunikację z przedmieściami there are good connections from the city centre to the suburbs

- mieć słuszność a. rację to be right

- mieć ciepło/przytulnie to be warm/cosy

- owinęła dziecko szalem, żeby miało ciepło she put a scarf round the baby to keep him/her warm

- mam daleko/blisko do szkoły I have a long way/I don’t have far to go to school

- ty to masz dobrze, nie musisz wstawać o siódmej it’s alright for you, you don’t have to get up at seven (a.m.)

- mieliśmy tu wczoraj burzę/śnieżycę we had a storm/snowstorm here yesterday

- mamy dziś słoneczną pogodę it’s sunny today

- mam dziś kiepski dzień I’m having one of those days (today)

- kłopotów z nim miałam co niemiara I’ve had no end of trouble with him

- co ja z tobą mam? what am I to do with you?

- jest całkiem młoda, chciałaby jeszcze mieć coś z życia she’s still very young, she’d like to get something out of life pot.

- (on) haruje od świtu do nocy i co z tego ma? he slaves away from morning to night, and what does he have to show for it?

- miał przed sobą kilka godzin marszu he had several hours of walking ahead of a. in front of him

- miała przed sobą trudną rozmowę z szefem she had a difficult conversation with the boss ahead of her

- mieć przed sobą przyszłość to have a (bright) future ahead of a. before one

- miał przed sobą karierę he had a brilliant career ahead of a. in front of him

- mieć coś za a. poza sobą to have sth behind one

- ma za sobą trzyletnie doświadczenie he has three years’ experience behind him

- mam już to wszystko za sobą all that is behind me now

- mam co robić, nie nudzę się I’ve got things to do, I don’t sit around

- nie mieć gdzie mieszkać/spać to have nowhere to live/sleep

- nie mam gdzie przenocować I have nowhere to spend the night

- nie mieć kiedy spać/jeść/odpocząć to not have time to sleep/eat/relax

- nie mają kiedy w ścianach wiercić, tylko w niedzielę! of course, they have to drill holes in the wall on a Sunday!

- mieć czas to have time (coś zrobić to do sth)

- nie miałem czasu zająć się twoją sprawą I didn’t have time to deal with your problem

- na napisanie wypracowania macie godzinę you have an hour to write the essay

- nie miałeś mi tu kogo przyprowadzić!? why did you have to bring him/her/them here (of all people)?!

- mieć coś/nie mieć nic do powiedzenia (dużo/mało wiedzieć) to have something/nothing to say (na temat kogoś/czegoś about sb/sth)

- mieć coś/nie mieć nic do powiedzenia a. gadania pot. (o decydującym głosie) to have a say/no say

- ona nie ma w tej sprawie nic do powiedzenia a. gadania she has no say in the matter

- nie mamy już sobie nic więcej do powiedzenia we’ve got nothing more to say to each other

- mieć zły/dobry czas Sport to have a poor/good a. fast time

- mieć pierwsze/dziesiąte miejsce Sport to come first/tenth, to be in first/tenth place

- mam z nią wielką wygodę, sprząta, robi mi zakupy she’s a great help to me: she cleans and does my shopping

- nie masz co narzekać you’ve got nothing to complain about

- nie masz co się denerwować there’s no reason (for you) to get upset

- nie masz czego a. co żałować, film był kiepski you didn’t miss much: the film was hopeless

- w domu nie masz co się pokazywać you’d better not show your face at home pot.

- (on) ma teraz naradę ze swym zastępcą he’s in conference at the moment with his deputy

- mieć sprawę a. proces to be on trial (o coś/o zrobienie czegoś for sth/for doing sth)

- ma sprawę a. proces o zabójstwo/spowodowanie wypadku samochodowego he’s on trial for murder/causing a car accident

- mieć studia a. wyższe wykształcenie to have completed higher education

- mój ojciec miał tylko cztery klasy my father only did four years at school

- miał już zawód i mógł rozpocząć samodzielne życie he’d completed his training and could now start his own life

- miał dwa fakultety he had graduated in two subjects

- mamy drugi tydzień zimy it’s the second week of winter

- którego dziś mamy? what’s the date today?

- mamy dziś pierwszy stycznia/poniedziałek it’s January the 1st/Monday today

- którą masz godzinę? what time do you make it? pot.; what’s the time by your watch?

- mieć kogoś/coś po prawej/lewej stronie to have sb/sth on one’s right/left

- miał przed/za sobą dwóch strażników he had a. there were two guards in front of him/behind him

- masz to zrobić natychmiast! you’re to do it right now!

- co mam zrobić/jej powiedzieć? what am I (supposed) to do/tell her?

- po co się mam wysilać? why should I bother?, why should I make the effort?

- masz tego nikomu nie powtarzać! (and) don’t go repeating a. telling it to anyone!

- i ja mam w to uwierzyć? and you/they want me to a. I’m supposed to believe that?

- mieć coś do zrobienia to have sth to do

- ma obowiązek do spełnienia s/he has a duty to perform

- mam sprawę do załatwienia I’ve got something to sort out

- mamy zaległości do odrobienia we’ve got a backlog of work to catch up on

- miano zburzyć ich dom their house was to be demolished

- samolot miał wylądować w Warszawie, ale… the plane was supposed to land a. have landed in Warsaw, but…

- podobno jutro ma być ładna pogoda it’s supposed to be good a. nice weather tomorrow

- w pozostałej części kraju ma nadal padać in the rest of the country continuing rain is expected

- miała umrzeć w nędzy w wieku czterdziestu lat she was to die in poverty at the age of forty

- przyszłość miała pokazać, że się myli subsequent events were to prove him/her wrong

- jak się miało okazać as things a. it turned out; as it transpired książk.

- i co ja mam z tobą zrobić? what am I (supposed) to do with you?

- jeśli mielibyśmy się nie zobaczyć przed twoim wyjazdem, baw się dobrze in case we don’t see each other before you leave, have a good time

- niech się stanie, co się ma stać let things happen as they will

- właśnie miałem wyjść, kiedy zadzwonił telefon I was just about to leave a. just on the point of leaving when the phone rang

- właśnie miałam powiedzieć to samo I was just about to a. just going to say the same thing

- czy mam przez to rozumieć, że… am I to understand (by that) that…

- mieć coś do sprzedania/zaproponowania to have sth to sell/propose

- choćby a. żeby nie wiem co się miało stać, (to)… no matter what happens a. might happen…

- choćbym a. żebym miał pęknąć a. trupem paść pot. even if it kills me pot.

- mam już napisaną pracę I’ve already written the essay

- miał ukończone wyższe studia he had been to university/college

- czy macie załatwione bilety? have you booked/got the tickets?

- pieniądze mam dobrze schowane I’ve put the money in a safe place

- mam obiecaną podwyżkę I’ve been promised a rise

- miał przykazane trzymać język za zębami he was a. he’d been told to keep his mouth shut pot.

- ona miałaby mi się podobać? you think I find her attractive?

- miałbyś sumienie to zrobić? could you do (something like) that (with a clear conscience)?

- to ma być hotel czterogwiazdkowy? (z dezaprobatą) and you/they call this a. this is supposed to be a four-star hotel?!

- ten grubas to miałbym być ja!? (z niedowierzaniem) is this/that fatso really me? pot.

- pokazał nam skórę tygrysa, którego miał upolować w Afryce (z powątpiewaniem) he showed us the skin of a tiger, which he is supposed to have killed in Africa

- ciotka wyzdrowiała i ma się dobrze auntie has recovered and is doing well

- jak się mają twoi rodzice? how are your parents?

- jak się masz! (powitanie) how are you?; how’s it going? pot.

- mam się dzisiaj lepiej I feel better today

- sprawy mają się nieźle things are working out (quite) well

- jak się rzeczy mają? how do things stand?

- rzecz ma się tak, że… the thing is that…

- jak te dwie wersje mają się do siebie? how do the two versions compare?

- jak to się ma jedno do drugiego? how do the two compare?

- teoria nijak się miała do praktyki the theory was (completely) divorced from practice

- A tak się ma do B, jak C do D a. A i B tak się mają do siebie, jak C i D A is to B like C is to D

- mieli się do siebie jak dzień do nocy they were like chalk and cheese

- mieć się za artystę/człowieka honoru to consider oneself (to be) an artist/a man of honour

- (on) ma się za Bóg wie co pot. he thinks he’s God (almighty) pot.

- miała się za bliską śmierci she thought she was about to a. going to die

- miało się a. dzień miał się ku zachodowi it was getting towards sunset

- sytuacja ma się ku lepszemu the situation is looking better

- ma się na deszcz it looks like rain

- miało się na burzę a storm was brewing, there was thunder in the air

- wiedzieć, jak się rzeczy mają to know how things stand a. are

- winien i ma debit and credit

- zapisać coś po stronie „ma” to enter sth on the credit side

- (już) mam! mieszkaliśmy na tej samej ulicy! I’ve got it! we used to live in the same street!

- mam cię! a. tu cię mam! (złapałem cię, przyłapałem cię) I’ve got you!; got you! pot.

- mam cię, już mi nie uciekniesz! got you, you won’t get away now!

■ ma się rozumieć a. wiedzieć! it a. that goes without saying!

- ma się rozumieć, że przyjdę of course I’ll come

- mieć głowę a. łebpot. (na karku a. nie od parady) to have a good head on one’s shoulders

- on to ma łeb! he’s no fool!

- mieć głowę do interesów to have a good head for business

- nie mam teraz do tego głowy I don’t want to think about it/that now

- mieć kogoś/coś w nosiepot. a. gdzieśeuf. a. w głębokim poważaniueuf. to not care a damn about sb/sth pot.; to not give a monkey’s about sb/sth pot., euf.

- mam to wszystko gdzieś! pot. to hell with it all! pot.

- mieć kogoś/coś w dupie wulg. to not give a shit a. toss GB about sb/sth wulg.

- sie masz! pot. (powitanie) hi! pot.

- pilnować dzieci to take care of the children

- pies pilnował obejścia a dog guarded the premises

- policjant pilnował wejścia a policeman guarded the entrance ⇒ przypilnować

- pilnować przepisów to observe the rules

- pilnuj się, on tu jeszcze jest he’s still around, so be on guard

- pilnowała się, żeby nie zrobić głupstwa she was careful not to do anything silly

- pilnował się, żeby się nie wygadać he tried hard not to give the game away

■ pilnować swego nosa pot. to mind one’s (own) business

- ciąg komunikacyjny a traffic route

- ciąg handlowy a shopping precinct

- ciąg pieszy a pedestrian way a. precinct

- ciąg spacerowy a walkway, a promenade

- ciąg sklepów a row a. stretch of shops

- ciąg betonowych słupów a line a. row of concrete pillars

- pisać w ciągu to run on

- w ciągu rozmowy/dochodzenia during the course of conversation/an investigation

- w ciągu ostatniego dziesięciolecia during the last decade

- musisz odpowiedzieć w ciągu czterech dni you have to answer within four days

- dojdziemy tam w ciągu godziny we’ll get there within an hour

- (czyjś) ciąg myśli sb’s train of thought

- ustawiczne pytania zakłócały mu ciąg myśli the constant questions upset his train of thought

- ciąg przyczynowo-skutkowy cause and effect

- ciąg dalszy (przedłużenie) continuation; (następny film, książka) sequel

- ciąg dalszy nastąpi to be continued

- jednym ciągiem pot. [oglądać, czytać] (bez przerwy) in one go; [wypić] in one gulp

- w dalszym ciągu still

- w dalszym ciągu jestem bez pracy I still don’t have a job

- w kominie jest dobry ciąg the chimney draws well

- ciąg wsteczny reverse thrust

- ciąg malejący/nieskończony a decreasing/an infinite sequence

- □ ciąg produkcyjny Techn. production process

- ciąg technologiczny Techn. production line

* * *

* * *

1. (= rzeczy następujące jedna po drugiej) sequence, train; ciąg myśli train of thought; jednym ciągiem without a break, at a stretch, continuously.

2. mat. sequence, progression; ciąg liczbowy sequence of numbers; ciąg arytmetyczny/geometryczny arithmetic/geometric progression; ciąg rosnący/malejący increasing/decreasing sequence; ciąg skończony/nieskończony finite/infinite sequence; ciąg zbieżny convergent sequence.

3. mat., komp. (= następujące po sobie znaki) string; ciąg znaków/liter/cyfr/symboli string of characters/letters/digits/symbols.

4. (= rząd, szereg, pasmo) line, row, belt; ciąg sklepów row of stores; ciąg zieleni green belt.

5. w ciągu... in l. within (the space of...); during...; w ciągu godziny, miesiąca in l. within an hour, a month; w ciągu dnia during the day.

6. dalszy ciąg continuation; dalszy ciąg powieści/filmu sequel to a novel/film; ciąg dalszy nastąpi to be continued; robić coś w dalszym ciągu continue l. keep doing sth.

7. techn. ciąg produkcyjny production line.

8. (= trasa, układ dróg l. ulic) route; ciąg komunikacyjny thoroughfare; ciąg pieszy pedestrian street.

9. (= ruch cieczy l. gazu) flow; ciąg powietrza draft; ciąg kominowy techn. flue draft.

10. lotn. thrust; ciąg silnika odrzutowego jet thrust; ciąg śmigła propeller thrust; ciąg wsteczny reverse thrust.

11. (= gromadna wędrówka zwierząt) migration; ( łososi) run; ( ptaków) flight.